INHOUDSOPGAWE
Die Skrif het begin met 'n baie primitiewe tong en eindig met 'n taal wat selfs meer gesofistikeerd is as Engels.
Die taalgeskiedenis van die Bybel behels drie tale: Hebreeus, koine of gewone Grieks, en Aramees. Oor die eeue wat die Ou Testament saamgestel is, het Hebreeus egter ontwikkel om kenmerke in te sluit wat dit makliker gemaak het om te lees en skryf.
Moses het gaan sit om die eerste woorde van die Pentateug neer te pen, in 1400 v.C., Dit was eers 3 000 jaar later, in die 1500's nC dat die hele Bybel in Engels vertaal is, wat die dokument een van die oudste boeke wat bestaan. Ten spyte van sy ouderdom, beskou Christene die Bybel as tydig en relevant omdat dit die geïnspireerde Woord van God is.
Hebreeus: Taal van die Ou Testament
Hebreeus behoort tot die Semitiese taalgroep, 'n familie van antieke tale in die Vrugbare Halfmaan wat Akkadies, die dialek van Nimrod in Genesis 10, ingesluit het; Ugarities, die taal van die Kanaäniete; en Aramees, wat algemeen in die Persiese ryk gebruik word.
Hebreeus is van regs na links geskryf en het uit 22 konsonante bestaan. In sy vroegste vorm het al die letters saamgeloop. Later is kolletjies en uitspraaktekens bygevoeg om dit makliker te maak om te lees. Soos die taal gevorder het, is vokale ingesluit om woorde wat onduidelik geword het, te verduidelik.
Sinskonstruksie in Hebreeus kan die werkwoord eerste plaas, gevolg deur dieselfstandige naamwoord of voornaamwoord en voorwerpe. Omdat hierdie woordorde so anders is, kan 'n Hebreeuse sin nie woord-vir-woord in Engels vertaal word nie. Nog 'n komplikasie is dat 'n Hebreeuse woord dalk 'n frase wat algemeen gebruik word, wat aan die leser bekend moes wees, kan vervang.
Verskillende Hebreeuse dialekte het vreemde woorde in die teks ingebring. Byvoorbeeld, Genesis bevat 'n paar Egiptiese uitdrukkings terwyl Josua, Rigters en Rut Kanaänitiese terme insluit. Sommige van die profetiese boeke gebruik Babiloniese woorde, beïnvloed deur die Ballingskap.
Sien ook: Waarom het engele vlerke en wat simboliseer dit?'n Sprong vorentoe in duidelikheid het gekom met die voltooiing van die Septuagint, 'n 200 v.C. vertaling van die Hebreeuse Bybel in Grieks. Hierdie werk het die 39 kanonieke boeke van die Ou Testament ingeneem sowel as sommige boeke wat na Maleagi en voor die Nuwe Testament geskryf is. Soos Jode oor die jare uit Israel versprei het, het hulle vergeet hoe om Hebreeus te lees, maar kon Grieks lees, die algemene taal van die dag.
Sien ook: Tipes magiese skreeGrieks het die Nuwe Testament vir heidene oopgemaak
Toe die Bybelskrywers begin om die evangelies en briewe neer te skryf, het hulle Hebreeus laat vaar en hulle tot die gewilde taal van hulle tyd gewend, koine of gewone Grieks. Grieks was 'n verenigende tong, versprei tydens die verowerings van Alexander die Grote, wie se begeerte was om die Griekse kultuur oor die hele wêreld te Helleniseer of te versprei. Alexander se ryk het die Middellandse See, Noord-Afrika en dele van Indië gedek, dus die gebruik van Grieksoorheersend geword het.
Grieks was makliker om te praat en te skryf as Hebreeus omdat dit 'n volledige alfabet gebruik het, insluitend vokale. Dit het ook 'n ryk woordeskat gehad, wat voorsiening gemaak het vir presiese skakerings van betekenis. ’n Voorbeeld is Grieks se vier verskillende woorde vir liefde wat in die Bybel gebruik word.
'n Bykomende voordeel was dat Grieks die Nuwe Testament vir heidene, of nie-Jode, oopgestel het. Dit was uiters belangrik in evangelisasie omdat Grieks heidene toegelaat het om die evangelies en briewe self te lees en te verstaan.
Aramees het geur aan die Bybel bygevoeg
Alhoewel dit nie 'n groot deel van Bybelskrywery is nie, is Aramees in verskeie afdelings van die Skrif gebruik. Aramees is algemeen in die Persiese Ryk gebruik; na die Ballingskap het die Jode Aramees na Israel teruggebring waar dit die gewildste taal geword het.
Die Hebreeuse Bybel is in Aramees vertaal, die Targum genoem, in die tweede tempelperiode, wat vanaf 500 v.C. tot 70 n.C. Hierdie vertaling is in die sinagoges gelees en vir onderrig gebruik.
Bybelgedeeltes wat oorspronklik in Aramees verskyn het, is Daniël 2-7; Esra 4-7; en Jeremia 10:11. Aramese woorde is ook in die Nuwe Testament opgeteken:
- Talitha qumi (“Meisie of dogtertjie, staan op!”) Markus 5:41
- Ephphatha (“Maak oopgemaak”) Markus 7:34
- Eli, Eli, lema sebaqtani (Jesus se uitroep van die kruis: “My God, my God, waarom het jy My verlaat?”) Markus 15:34,Matteus 27:46
- Abba (“Vader”) Romeine 8:15; Galasiërs 4:6
- Maranatha (“Here, kom!”) 1 Korinthiërs 16:22
Vertalings in Engels
Met die invloed van die Romeinse Ryk, het die vroeë kerk Latyn as sy amptelike taal aangeneem. In 382 n.C. het pous Damasus I Hieronimus opdrag gegee om ’n Latynse Bybel te vervaardig. Hy het vanuit 'n klooster in Bethlehem gewerk en die Ou Testament eers direk uit Hebreeus vertaal, wat die moontlikheid van foute verminder het as hy die Septuagint gebruik het. Hieronymus se hele Bybel, genoem die Vulgaat omdat hy die algemene toespraak van daardie tyd gebruik het, het omstreeks 402 nC uitgekom
Die Vulgaat was die amptelike teks vir byna 1 000 jaar, maar daardie Bybels was met die hand gekopieer en baie duur. Boonop kon die meeste gewone mense nie Latyn lees nie. Die eerste volledige Engelse Bybel is in 1382 deur John Wycliffe gepubliseer, hoofsaaklik op die Vulgaat as sy bron. Dit is gevolg deur die Tyndale-vertaling in ongeveer 1535 en die Coverdale in 1535. Die Hervorming het gelei tot 'n vlaag van vertalings, beide in Engels en ander plaaslike tale.
Engelse vertalings wat vandag algemeen gebruik word, sluit die King James Version, 1611 in; Amerikaanse standaardweergawe, 1901; Hersiene Standaardweergawe, 1952; Lewende Bybel, 1972; Nuwe internasionale weergawe, 1973; Today's English Version (Good News Bible), 1976; Nuwe King James-weergawe, 1982; en Engelse StandaardWeergawe, 2001.
Bronne
- Die Bybelalmanak ; J.I. Packer, Merrill C. Tenney; William White Jr., redakteurs
- Hoe om in die Bybel te kom ; Stephen M. Miller
- Christiancourier.com
- Jewishencyclopedia.com
- Historyworld.net
