الحاد و ضد خداباوری: تفاوت چیست؟

آتئیسم و ​​ضد خداباوری اغلب در یک زمان و در یک فرد با هم اتفاق می‌افتند که اگر بسیاری از مردم نتوانند متوجه شوند که یکسان نیستند، قابل درک است. با این حال، توجه به تفاوت مهم است، زیرا هر ملحد ضد خداباور نیست و حتی آنهایی که هستند، همیشه ضد خداباور نیستند. بیخدایی صرفاً عدم اعتقاد به خدایان است. ضد خداباوری مخالفت آگاهانه و عمدی با خداباوری است. بسیاری از آتئیست ها نیز ضد خدا هستند، اما نه همه و نه همیشه.

الحاد و بی تفاوتی

وقتی به طور گسترده به عنوان عدم اعتقاد به خدایان تعریف شود، بیخدایی سرزمینی را در بر می گیرد که کاملاً با ضد خداباوری سازگار نیست. افرادی که نسبت به وجود خدایان ادعایی بی تفاوت هستند، بی خدا هستند، زیرا به وجود هیچ خدایی اعتقاد ندارند، اما در عین حال، این بی تفاوتی آنها را از ضد خدا بودن نیز باز می دارد. این امر تا حدی بسیاری از خدایان را توصیف می‌کند، اگر نه بیشتر ملحدان، زیرا خدایان ادعایی زیادی وجود دارند که به آنها اهمیتی نمی‌دهند و بنابراین، به اندازه کافی برای حمله به اعتقاد به چنین خدایی اهمیتی نمی‌دهند.

بی‌تفاوتی الحادی نسبت به نه تنها خداباوری، بلکه دین نیز نسبتاً رایج است و احتمالاً اگر خداباوران دینی در تبلیغ دینی و انتظار امتیاز برای خود، اعتقادات و نهادهایشان چندان فعال نباشند، استاندارد خواهد بود.

هنگامی که به طور محدود به عنوان انکار تعریف شده استوجود خدایان، سازگاری بین الحاد و ضد خداباوری ممکن است محتمل تر به نظر برسد. اگر شخصی به اندازه کافی اهمیت می دهد که وجود خدایان را انکار کند، پس شاید به اندازه کافی برای حمله به اعتقاد به خدایان نیز اهمیت دارد - اما نه همیشه. بسیاری از مردم وجود جن یا پری را انکار می کنند، اما چند نفر از همین افراد به چنین موجوداتی نیز حمله می کنند؟ اگر بخواهیم خود را صرفاً به زمینه‌های مذهبی محدود کنیم، می‌توانیم در مورد فرشتگان نیز همین را بگوییم: تعداد افرادی که فرشتگان را رد می‌کنند بسیار بیشتر از کسانی هستند که خدایان را رد می‌کنند، اما چه تعداد از افراد بی‌ایمان به فرشتگان به اعتقاد به فرشتگان حمله می‌کنند؟ چند نفر از فرشته گرایان نیز ضد فرشته هستند؟

البته، ما افرادی را نیز نداریم که از جانب جن ها، پری ها یا فرشتگان تبلیغ کنند و مطمئناً مؤمنانی نداریم که استدلال کنند که آنها و اعتقادات آنها باید امتیاز زیادی داشته باشند. بنابراین تنها انتظار می رود که اکثر کسانی که وجود چنین موجوداتی را انکار می کنند نسبت به کسانی که معتقد هستند نیز نسبتاً بی تفاوت باشند.

ضد خداباوری و کنشگری

ضد خداباوری مستلزم بیش از بی اعتقادی به خدایان یا حتی انکار وجود خدایان است. خدا ستیزی مستلزم چند عقیده خاص و اضافی است: اول اینکه خداباوری برای مؤمن مضر است، برای جامعه مضر است، برای سیاست، مضر است، برای فرهنگ و غیره. دوم اینکه می توان و باید با خداباوری مقابله کرد تا از آسیب ناشی از آن کاسته شود. اگر یکشخص این چیزها را باور می کند، پس احتمالاً یک ضد خداباور خواهد بود که با استدلال بر کنار گذاشتن خداباوری، ترویج جایگزین ها، یا شاید حتی حمایت از اقداماتی برای سرکوب آن، علیه خداباوری کار می کند.

در اینجا شایان ذکر است که، با این حال، بعید است که در عمل چنین باشد، در تئوری ممکن است یک خداباور یک ضد خداباور باشد. این ممکن است در ابتدا عجیب به نظر برسد، اما به یاد داشته باشید که برخی افراد به نفع ترویج باورهای نادرست در صورتی که از نظر اجتماعی مفید هستند، استدلال کرده اند. خداباوری دینی خود دقیقاً چنین اعتقادی بوده است، با برخی از افراد استدلال می‌کنند که چون خداباوری دینی اخلاق و نظم را ترویج می‌کند، صرف نظر از اینکه درست باشد یا نه، باید تشویق شود. سودمندی بالاتر از مقدار حقیقت قرار می گیرد.

همچنین گاهی اتفاق می‌افتد که افراد همان استدلال را برعکس می‌کنند: حتی اگر چیزی درست است، معتقدند آن مضر یا خطرناک است و باید از آن جلوگیری کرد. دولت همیشه این کار را با چیزهایی انجام می دهد که ترجیح می دهد مردم درباره آن ندانند. در تئوری، ممکن است کسی باور داشته باشد (یا حتی بداند) اما همچنین معتقد باشد که خداباوری به نوعی مضر است - برای مثال، با ناتوانی افراد در به عهده گرفتن مسئولیت اعمال خود یا با تشویق رفتار غیر اخلاقی. در چنین شرایطی، خداباور نیز یک ضدخداپرست خواهد بود.

اگرچه چنین وضعیتی بسیار بعید است که اتفاق بیفتد، اما هدف آن تاکید است.تفاوت بین الحاد و ضد خداباوری بی اعتقادی به خدایان به طور خودکار به مخالفت با خداباوری منجر نمی شود، بلکه مخالفت با خداباوری باید مبتنی بر بی اعتقادی به خدا باشد. این همچنین به ما کمک می کند تا به ما بگوییم که چرا تفکیک بین آنها مهم است: الحاد عقلانی نمی تواند مبتنی بر ضد خداباوری باشد و ضد خداباوری عقلانی نمی تواند مبتنی بر بی خدایی باشد. اگر شخصی بخواهد ملحد منطقی باشد، باید این کار را بر اساس چیزی غیر از اینکه خداباوری را مضر می پندارد، انجام دهد. اگر شخصی بخواهد یک ضدخداپرست منطقی باشد، باید مبنایی غیر از اینکه صرفاً باور نداشته باشد که خداباوری درست است یا معقول است، بیابد.

الحاد عقلانی ممکن است بر بسیاری از چیزها استوار باشد: فقدان شواهد از خداباوران، استدلال هایی که ثابت می کند مفاهیم خدا با خود تناقض دارند، وجود شر در جهان، و غیره. صرفا بر اساس این ایده است که خداباوری مضر است زیرا حتی چیزی که مضر است ممکن است درست باشد. هر چند هر چیزی که در مورد کیهان صادق است برای ما خوب نیست. ضد خداباوری عقلانی ممکن است مبتنی بر اعتقاد به یکی از بسیاری از آسیب های احتمالی باشد که خداباوری می تواند ایجاد کند. با این حال، نمی‌توان آن را صرفاً بر این عقیده استوار کرد که خداباوری نادرست است. همه باورهای نادرست لزوما مضر نیستند و حتی آنهایی که هستند لزوماً ارزش مبارزه ندارند.