Que é o animismo?

O animismo é a idea de que todas as cousas, animadas e inanimadas, posúen un espírito ou unha esencia. Acuñado por primeira vez en 1871, o animismo é unha característica clave en moitas relixións antigas, especialmente nas culturas tribais indíxenas. O animismo é un elemento fundamental no desenvolvemento da espiritualidade humana antiga, e pódese identificar de diferentes formas nas principais relixións do mundo moderno.

Conclusións clave: animismo

• O animismo é o concepto de que todos os elementos do mundo material (todas as persoas, animais, obxectos, características xeográficas e fenómenos naturais) posúen un espírito que conecta entre eles.
• O animismo é unha característica de varias relixións antigas e modernas, incluíndo o xintoísta, a relixión popular tradicional xaponesa.
• Hoxe, o animismo úsase a miúdo como termo antropolóxico cando se discuten diferentes sistemas de crenza.

Definición de animismo

A definición moderna de animismo é a idea de que todas as cousas, incluídas as persoas, animais, características xeográficas, fenómenos naturais e obxectos inanimados, posúen un espírito que os une entre si. O animismo é unha construción antropolóxica utilizada para identificar fíos comúns de espiritualidade entre diferentes sistemas de crenzas.

O animismo úsase a miúdo para ilustrar os contrastes entre as crenzas antigas e a relixión organizada moderna. Na maioría dos casos, o animismo non se considera unha relixión por dereito propio, senón unhacaracterística de diversas prácticas e crenzas.

Orixes

O animismo é unha característica clave das prácticas espirituais antigas e modernas, pero non se lle deu a súa definición moderna ata finais do século XIX. Os historiadores cren que o animismo é fundamental para a espiritualidade humana, remóntase ao período paleolítico e aos homínidos que existían nesa época.

Históricamente, os filósofos e os líderes relixiosos intentáronse definir a experiencia espiritual humana. Ao redor do 400 a.C., Pitágoras discutiu a conexión e a unión entre a alma individual e a alma divina, indicando unha crenza nunha "alma" global dos humanos e dos obxectos. Pénsase que mellorou estas crenzas mentres estudaba cos antigos exipcios, cuxa reverencia pola vida na natureza e a personificación da morte indican fortes crenzas de animismo.

Platón identificou unha alma de tres partes tanto nos individuos como nas cidades en República , publicada arredor do 380 a.C., mentres que Aristóteles definiu os seres vivos como as cousas que posúen un espírito en Sobre o Alma , publicada no 350 a.C. A idea dun animus mundi , ou unha alma do mundo, deriva destes filósofos antigos, e foi obxecto de pensamento filosófico e, posteriormente, científico durante séculos antes de ser claramente definido a finais do século XIX.

Aínda que moitos pensadores pensaron en identificar a conexión entremundos naturais e sobrenaturais, a definición moderna de animismo non se acuñou ata 1871, cando Sir Edward Burnett Tyler utilizouno no seu libro Primitive Culture , para definir as prácticas relixiosas máis antigas.

Características principais

Como resultado do traballo de Tyler, o animismo asóciase habitualmente coas culturas primitivas, pero pódense observar elementos de animismo nas principais relixións organizadas do mundo. O sintoísmo, por exemplo, é a relixión tradicional de Xapón practicada por máis de 112 millóns de persoas. No seu núcleo está a crenza nos espíritos, coñecidos como kami, que habitan todas as cousas, unha crenza que vincula o xintoísmo moderno coas antigas prácticas animistas.

Fonte do Espírito

Dentro das comunidades tribais indíxenas australianas, existe unha forte tradición totemista. O tótem, xeralmente unha planta ou un animal, posúe poderes sobrenaturais e é considerado reverencia como un emblema ou símbolo da comunidade tribal. Moitas veces, hai tabús sobre tocar, comer ou danar o tótem. A fonte do espírito do tótem é a entidade viva, a planta ou o animal, máis que un obxecto inanimado.

Pola contra, o pobo inuit de América do Norte cre que os espíritos poden posuír calquera entidade, animada, inanimada, viva ou morta. A crenza na espiritualidade é moito máis ampla e holística, xa que o espírito non depende da planta ou animal, senón que a entidade édependente do espírito que o habita. Hai menos tabús respecto ao uso da entidade debido á crenza de que todos os espíritos -humanos e non humanos- están entrelazados.

Rexeitamento do dualismo cartesiano

Os seres humanos modernos tenden a situarse nun plano cartesiano, coa mente e a materia opostas e sen relación. Por exemplo, o concepto de cadea alimentaria indica que a conexión entre as diferentes especies ten unicamente a finalidade de consumo, decadencia e rexeneración.

Os animistas rexeitan este contraste suxeito-obxecto do dualismo cartesiano, en cambio sitúan todas as cousas en relación entre si. Por exemplo, os xainistas seguen dietas vexetarianas ou veganas estritas que se aliñan coas súas crenzas non violentas. Para os xainistas, o acto de comer é un acto de violencia contra a cousa que se consume, polo que limitan a violencia ás especies con menos sentidos, segundo a doutrina xainista.

Fontes

• Aristóteles. On The Soul: and Other Psychological Works, traducido por Fred D. Miller, Jr., Kindle ed., Oxford University Press, 2018.
• Balikci, Asen. "Os Netsilik Inuit hoxe". Études/Inuit/Studieso , vol. 2, non. 1, 1978, páxinas 111–119.
• Grimes, Ronald L. Lecturas en estudos rituais . Prentice-Hall, 1996.
• Harvey, Graham. Animismo: respectando o mundo vivo . Hurst & Company, 2017.
• Kolig, Erich. “AustralianoSistemas totémicos aborixes: estruturas de poder. Oceanía , vol. 58, núm. 3, 1988, páxinas 212–230., doi:10.1002/j.1834-4461.1988.tb02273.x.
• Laugrand Frédéric. Chamanismo e cristianismo inuit: transicións e transformacións no século XX ur. McGill-Queens University Press, 2014.
• O'Neill, Dennis. "Elementos comúns da relixión". Anthropology of Religion: An Introduction to Folk Religion and Magic , Departamento de Ciencias do Comportamento, Palomar College, 11 de decembro de 2011, www2.palomar.edu/anthro/religion/rel_2.htm.
• Platón. A República , traducido por Benjamin Jowell, ed. Kindle, Enhanced Media Publishing, 2016.
• Robinson, Howard. "Dualismo". Stanford Encyclopedia of Philosophy , Stanford University, 2003, plato.stanford.edu/archives/fall2003/entries/dualism/.